678 urodziny Miasta
Nowy Targ obchodzi 22 czerwca, urodziny. Które?
678.
Rocznica nie okrągła, ale zdecydowanie kolejna ;)
22 czerwca 1346 roku król
Kazimierz Wielki wydał przywilej nowej lokacji miasta na prawie magdeburskim.
Z połączenia poprzednich osad:
Starego Cła i Nowego Targu, w nieco przesuniętym na zachód miejscu wytyczono
jeden z większych w Małopolsce rynek, nieopodal sytuowano kościół św. Katarzyny,
patronki miasta.
Przywilej organizacji nowej osady
wymieniał przede wszystkim korzyści dla zasadźcy - dziedziczne wójtostwo, prawo
organizacji kramów, jatek, łaźni, rzeźni, młynów, łowienia ryb, polowania,
czerpania 1/6 dochodów z czynszów i 1/3 z kar sądowych. Oczywiście były to
prawa - pozwolenia, na które fundusze należało dopiero zgromadzić. Ewenementem
było zwolnienie wójta z rycerskiej służby wojskowej.
Przywilej Kazimierza Wielkiego
zaginął w czasie drugiej wojny światowej. Znamy jego treść, ponieważ kolejni
królowie zatwierdzali najważniejsze przywileje, ewentualnie dodając coś siebie.
Akt lokacyjny Nowego Targu był więc transumowany
przez Władysława Jagiełłę w 1426r., Zygmunta Starego w 1509 r., Zygmunta III w 1603
r. – i tu wydarza się ciekawa historia w historii.
Akt został częściowo sfałszowany
– wspomniane zwolnienie od służby wojskowej i prawo do polowań i łowienia ryb
„rozszerzono” z wójta na wszystkich mieszczan nowotarskich...
I w tej formie był ponownie sankcjonowany
przez kolejnych królów. Skąd wiemy, że dopuszczono się fałszerstwa? Ponieważ
transumpt Zygmunta I zachował się we wpisie do księgi Kancelarii Koronnej i
różni się od następnych transumptów
opartych na tym Zygmunta III.
A transumpt Jagiełły i Zygmunta I zaginął…
Historia zawiera w sobie wiele
zagadek i tajemniczych zaginięć, a nic tak nie ożywia ludzkiej wyobraźni jak
przyprawa o nieco bezprawnym posmaku.
Może wiec warto porzucić czasem Netflixa na
rzecz opracowań historycznych..?
Zachęcamy do lektury „Dziejów Miasta Nowego Targu”, pracy zbiorowej pod red. Mieczysława Adamczyka, a osoby odnajdujące przyjemność z zagłębiania się w historię w przedwojennym stylu i języku polecamy pozycję „Dzieje i ustrój Podhala Nowotarskiego” dra Józefa Rafacza z 1935 r.
Zobacz inne
Jan Reczkowski był uznanym ceramikiem żyjącym i działającym w Nowym Targu. Przez swoje długie i barwne życie zwiedził wiele zakątków Polski i osiadł na Podhalu, gdzie skupił się na odkrywaniu wzorów i tradycji podhalańskiej ceramiki.
Na wystawie prezentujemy prace mistrza Jana ze zbiorów Muzeum oraz ze zbiorów Związku Podhalan Oddział Ludźmierz i staramy się podążać za jego twórczym i poszukującym duchem.
Zapraszamy serdecznie, wystawa będzie czynna od 14 czerwca do 27 września 2024 r.