Dojazd
Wykład Pani Barbary Słuszkiewicz
2013-02-15
W czwartek 14 lutego 2013 r. odbył się kolejny wykład Pani Barbary Słuszkiewicz z cyklu
"Mieszkańcy kamieniczek nowotarskiego Rynku na przełomie XIX / XX w."
Pani Barbara Słuszkiewicz przedstawiła tym razem historię kamienic nr 12 i 13.
Kamienica nr 12 wyróżnia się spośród innych obiektów położonych przy Rynku. Autorem projektu rozbudowy domu w latach 1906 / 1907 był znany architekt Jan Stefan Meyer. Na fasadzie budynku umieszczona jest rzeźba przedstawiająca św. Jadwigę.
Zmieniali się właściciele tego budynku. Pierwszym znanym właścicielem domu nr 12 na Rynku był Jan Długi (1783 - 1848). W 1876 r. kamienica była własnością Jakuba i Marianny Chlebowskich. Nadbudowali oni w kamienicy I piętro, na którym znajdowało się 10 pokoi, a na parterze 3 służyły jako sklepy. Pod koniec życia Jakub Chlebowski w 1903 r. sprzedał kamienicę dr Kazimierzowi Nowotnemu, adwokatowi i Władysławowi Dudzińskiemu. Następnie w 1904 roku kamienicę odkupił adwokat dr Józef Wojciech Borowicz z żoną Stefanią. Borowiczowie przeprowadzili gruntowny remont kamienicy - dobudowali w 1906 / 1907 kolejną kondygnację z 12 pokojami. Po zakończeniu I wojny światowej małżonkowie Borowiczowie sprzedali realność około 1920 roku Władysławowi i Annie Skalskim. Władysław Skalski zajmował się kupiectwem i odnajmował lokale mieszkalne, prowadząc na parterze świetnie prosperujący skład artykułów spożywczych, korzennych i kolonialnych. Wł. Skalski założył spółkę cywilną z Adamem Zapiórkowskim. W 1934 roku Władysław i Anna Skalscy odsprzedają budynek rodzinie Zapiórkowskich: Adamowi Zapiórkowskiemu, żonie Franciszce z Dworskich Zapiórkowskiej oraz Agnieszce z Dworskich Zapiórkowskiej.
Adam Zapiórkowski przybył do Nowego Targu w 1910 roku z Bochni. Został pierwszym kierownikiem sklepu Kółka Rolniczego. W latach 1915 - 1916 Adam wraz z teściem Kazimierzem Dworskim zajmowali się handlem mąką, towarem deficytowym w czasie I wojny światowej. Po 1918 roku prowadził z Władysławem Skalskim, jako jego wspólnik, sklep i skład z artykułami spożywczymi i kolonialnymi. Był założycielem i pierwszym prezesem Kongregacji Kupieckiej w Nowym Targu.
W kamienicy na przestrzeni lat zmieniali się też lokatorzy. Mieszkali w 1836 roku urzędnicy magistratu: były burmistrz Mateusz Rapacki, Tomasz Moszkiewicz ówczesny kasjer miejski i Stanisław Głąbiński, późniejszy kasjer miejski. 1856 roku była rodzina Bermana Cins z rodziną. Tutaj sklep oraz mieszkanie miał kupiec Franciszek Schimke i kupiec Bogumił Nowotny. W 1846 roku w tym budynku stacjonowała kompania c.k. wojska austriackiego.
W kamienicy mieszkał też Michał Paszyński sekretarz C.K. Sądu Powiatowego w Nowym Targu, ze swą żoną Teodozją Tomaszewską. Na parterze Bronisława Massatsch prowadziła księgarnię z trafiką składającą się z 2 pomieszczeń (sklepu i magazynu).
W 1935 roku w kamienicy Zapiórkowskich prowadził kancelarię adwokacką mgr Wojciech Okręglak z Zakopanego. Mieszkał tutaj też aptekarz Adolf Millet.
Obecnie kamienica jest nadal własnością potomków Adama Zapiórkowskiego.
Najstarsza informacja o kamienicy nr 13 pochodzi z 1797 roku, kiedy osobą "podatkującą" był Tomasz Gazda z żoną Teklą, włościanin nowotarski. Poprzez ślub prawnuczki Katarzyny z Mikołajem Balińskim dom nr 13 przeszedł w ręce rodziny Balińskich. Mikołaj Baliński zajmował się rolnictwem i dzierżawił lasy.
W 1876 roku Mikołaj Baliński wynajmuje na parterze 3 pokoje Juliuszowi Goldhamerowi na sklep. Również sklep w tej kamienicy prowadzili wspólnicy: Kazimierz Dworski i Joachim Silberring. Sprzedawali materiały malarskie i budowlane. Tutaj od 1915 r. w drugim sklepie handlowali artykułami spożywczymi i kolonialnymi Kazimierz Dworski i Adam Zapiórkowski. Na I piętrze mieszkał Adam Zapiórkowski z rodziną, wynajmując na mieszkanie 3 pokoje, a na parterze w 1922 roku dzierżawił 4 lokale, w tym 2 sklepy i magazyny, w których między innymi prowadził Firmę "Mobiloil", handlując benzyną.
Kolejnym najemcą lokalu na parterze był Adam Tomasz Kowalski. W 1897 roku przyjął obowiązki pomocnika kancelaryjnego w Sądzie Powiatowym w Nowym Targu, pracował tam do 1908 roku. Poem prowadził jadłodajnię i sprzedaż piwa, drobnych napojów wyskokowych. W 1918 roku Adam Kowalski został członkiem dyrekcji powołanego wtedy Bazaru Podhalańskiego. W tej kamienicy wynajmował mieszkanie lekarz dr August Loria wraz z matką Anną.
Zapraszamy na następny wykład o historii kamienicy nr 14 i 15 do Muzeum Podhalańskiego w dniu 14 marca 2013 r. o godz. 17.00
Zobacz inne
2022-06-25Zapisy: Muzeum Drukarstwa w Nowym Targu,
ul. Sobieskiego 4, tel. 18 26 412 42.
2022-06-17
2022-05-18